Soru: Şaban ayında, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in yapmış olduğu bir ibadet var mıdır?
Cevap: Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in Şaban ayında, diğer aylardan farklı olarak yaptığı ibadet sadece oruç tutmaktır.
(1) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) oruç tutardı. Hatta biz hiç iftar etmeyecek derdik. Bazen de çok iftar ederdi. Hatta biz hiç oruç tutmayacak derdik. Ben Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in ramazandan gayrı bir ayın orucunu tutarak tamamladığını görmedim. Şaban ayındaki kadar da içerisinde çok oruçlu olduğu bir ayı görmedim.”
Buhari 1835, Müslim 1157/175, Malik 1/309, Ebu Davud 2434, Nesei 2350, Tirmizi 768, İbni Hibban 3648, Beyhaki 4/292, Begavi 1776, Ahmed bin Hanbel Müsned 6/107, 189
Not: Şaban ayının 15. gecesi yani berat kandili diye bilinen geceyi kutlamak bid’attır! Yani gündüzünde oruç tutmak ve gecesinde namaz kılmak hakkında ki bütün hadisler uydurma olup asılsızdır! Ne Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ne de sahabeler, Şaban ayının 15. gecesini kutlamamışlardır!
Şaban ayının 15. gecesi hakkında şöyle bir sahih hadis vardır:
(2) Ebu Musa el-Eşari (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Şüphesiz ki, Allah-u Teâlâ Şaban ayının onbeşinci gecesi (kullarına) bakar ve yarattıklarından hepsini mağfiret eder. Yalnız kendisine şirk koşanı ve düşmanlık eden, kin ve husumet besleyene mağfiret etmez!”
İbni Mace 1390, İbni Hibban 5665, Taberani, Beyhaki, Albânî Silsiletu’l-Ehâdîsi’s-Sahîha 3/135
Berat kandili, Şaban ayının ortasında olan 15. gecesine denilmektedir. Bu gecenin fazileti ile ilgili zayıf ve uydurma bazı rivayetler gelmiştir. Örnek olarak bir kaçını zikredelim.
(3) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“…Allah-u Teâlâ, Şaban ayının onbeşinci gecesi dünya semasına iner ve Kelb kabilesinin koyunlarının kılları sayısından daha çok günahları veya günah işleyenleri bağışlar.”
Bu hadisi zayıftır! Tirmizi 736 İbni Mace 1389
(4) Ali (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
Allah Rasulu (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Şaban ayının onbeşinci günü olunca, oruç tutan kişi gecesini de ibadetle geçirsin!”
Bu hadisi zayıftır! İbni Mace 1388, Beyhaki Şuabu’l-İman 3542, İbnu’l-Cevzi El-İlelu’l-Mutenahiye 2/71
Bu hadis hakkında imam Busiri (Rahmetullahi Aleyh) şöyle demiştir:
“Bu rivayetin senedinde ibni Ebi Sebure vardır! İmam Ahmed bin Hanbel ve Yahya ibni Ma’in (Rahmetullahi Aleyh), bu adamın hadis uyduran bir kimse olduğunu söylediler!”
Busiri 2/10
(5) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Bu gecede Âdemoğlundan her doğacak ve ölecek olan yazılır ve yine bu gecede onların amelleri yükselir ve rızıkları iner.”
Beyhaki Davud’ul-Kebir, Ebu Şame el-Baisu Ala İnkari’l-Bida’i ve’l-Havadisi 35
(6) Bu hadis hakkında imam Beyhaki (Rahmetullahi Aleyh) şöyle demiştir:
“Bu hadisin senedinde hiç kimsenin tanımadığı meçhul olan kimseler vardır!”
Beyhaki Davud’ul-Kebir
(7) Ebu Şame (Rahmetullahi Aleyh) şöyle dedi:
“Bu gecelerin fazileti ile senenin diğer geceleri arasında hiçbir fark yoktur!
Ebu Şame el-Baisu Ala inkari’l-Bida’i ve’l-Havadisi 35
Büyük âlim Ali ibni İbrahim (Rahmetullahi Aleyh) bu namaz hakkında şöyle demiştir:
“Şaban ayının ortasında, geceleyin kılmak için uydurulan bu namazda, onar defa ihlâs suresi okumak suretiyle cemaatle kılınıyor. Cuma ve Bayram namazlarından daha fazla önem verilen, yüz rek’atlık elfiye namazına gelince, hakkında ancak ya zayıf ya da uydurma haber veya eser gelmiştir.
İmam Gazali’nin İhyayu Ulumu’d-Din isimli kitabında bu hadislere sahih demesine aldanmayın.”
Muhammed Tahir bin Ali el-Hindi Tezkiraiu’l-Mevdua 45
(8) Hafız Iraki (Rahmetullahi Aleyh) şöyle demiştir:
“Berat gececinde kılınan namaz hakkındaki hadisler batıldır!”
Şukayri Es-Sünenü ve’l-Mubtede’at 144
(9) İbnu’l-Cevzi (Rahmetullahi Aleyh)’de şöyle demiştir:
“Şüphesiz ki, bu namaz uydurmadır!”
İbnu’l-Cevzi el-Mevdu’at 2/127
(10) İbni Teymiyye (Rahmetullahi Aleyh)’de buna benzer sözler söylemiştir.
İktidau’s-Sıtatu’l-Mustakim 2/632, 639
İmam Tartuşi (Rahmetullahi Aleyh) şöyle dedi:
“Bana Ebu Muhammed el-Makdisi haber vererek dedi ki:
Bu, namaz ilk olarak hicri 448 senesinde ihdas edilmiştir. Nablus şehrinde ibnu Ebi’l-Hamra adıyla tanınan birisi Beytu’l-Makdise geldi, güzel tilaveti vardı. Kalktı ve Mescidi Aksada Şaban ayının onbeşinci gecesinde namaz kıldı.
Arkadan ona birisi uydu ondan sonra bir başkası daha sonra bir diğeri eklendi, neticede namazı bitirinceye kadar kalabalık bir cemaat oldu. Bir sene sonra ibnu Ebi’l-Hamra denilen adam yine geldi ve arkasında birçok insan bu namazı kıldı. Daha sonra mescidde bu namaz yayıldı.
Böylelikle Mescidi Aksa da ve insanların evlerinde bu namaz kılınmaya başladı. Daha sonra bir sünnetmiş gibi günümüze kadar bu namaz devam edegeldi.”
Tartuşi El-Havadisu ve’l-Bida’i 132
“Nitekim aynı şekilde bu gecenin ihyası için camilerde mevlid okunmaktadır. Bunun sebebi ise şeytanın bu cahillere amellerini süslü ve meşru göstermesidir.
Bazı kimseler insanların manevi gıdalarını tıkadığımız iddiasıyla bu makaleyi hoş görmeyebilirler. Ancak bu gibi kardeşlerimize Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in Aişe (Radiyallahu Anha)’dan gelen sahih bir hadisi hatırlatmak isteriz.
(11) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
“Herkim bizim şu işimizde, (dinimizde) ondan olmayan bir şeyi ihdas ederse o, ondan reddolunmuştur!”
Buhari 2492, Müslim 1718/18, Ebu Davud 4606, İbni Mace 14
Buna binaen, SAHİH HADİSLERE dayanmayan herhangi bir amel manevi bir gıda olamaz!”