بِسْمِ اللهِ، اَلْحَمْدُ ِللهِ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُولِ اللهِ وَ بَعْدُ

Soru: Bir kardeşimiz:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyuruyor:

‘Borçlu olanın öldükten sonra kalan mirası borcunu ödeyemeyecek durumda olan kimsenin cenaze namazı kılınmaz’ bu hadis sahih midir?” diye sormuş.

Cevap: Hayır, bu hadis sahih değildir! Çünkü Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in borçlu olduğu halde ölen kişi hakkındaki uygulaması şöyledir.

1) Seleme bin el-Ekva (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in yanında oturuyorduk. Bir cenaze getirildi ve onun namazını kıldır dediler. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−’Bunun borcu var mı’ diye sordu? Sahabeler:

−Hayır, dediler. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−’Peki, geriye bir şey bıraktı mı’ diye sordu. Yine sahabeler:

−Hayır, dediler. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) onun namazını kıldırdı. Daha sonra başka bir cenaze getirildi:

−Ey Allah’ın Rasulü! Bunun namazını kıldır dediler. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−’Borcu var mı'’ diye sordu? Sahabeler:

−Evet, denilince, Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−’Peki, geriye bir şey bıraktı mı’ diye sordu. Onlar:

−Üç dinar bıraktı dediler. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) onun namazını kıldırdı. Üçüncü bir cenaze getirildi:

−Ey Allah’ın Rasulü! Bunun namazını kıldır dediler. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−’Geriye bir şey bıraktı mı’ diye sordu. Sahabeler:

−Hayır, dediler. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−’Peki, borcu var mı’ diye sordu. Sahabeler:

−Üç dinar borcu var dediler. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−’Arkadaşınızın namazını siz kılınız’ diye buyurdu. Ebu Katade (Radiyallahu Anh) kalkıp dedi ki:

−Ey Allah’ın Rasulü sen namazını kıldır, borcunu ben üstleniyorum dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’de namazını kıldırdı.” Başka bir hadiste:

Ebu Katade (Radiyallahu Anh):

“Ben onun borcunu ödeyecek olursam, onun cenaze namazını kılar mısın? dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−’Eğer onun borcunu ödeyecek olursan namazını kılarım’ dedi. Ebu Katade (Radiyallahu Anh) gidip onun borcunu ödedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−’Üzerindeki borcu ödedin mi’ diye sordu. Ebu Katade (Radiyallahu Anh):

−Evet, dedi. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) cenaze namazını kıldırdı.”

Buhari: 368-369, 374, Ahmed: 300, Nesei: 278-378, Tirmizi: 161, Darimi: 263, İbni Mace: 75

2) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

‘Ben her mü’mine kendi canından daha yakınım. Herkim borç bırakırsa onu ödemek bana aittir. Kim de bir mal bırakırsa mirasçılarına aittir’ buyurdu.”

Ebu Davud: 85, Nesei: 278

3) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’e önceleri borçlu olan bir ölü getirilince:

‘Borcunu ödeyecek bir şeyler bıraktı mı’ diye sorardı. Şayet borcunu ödeyecek bir mal bırakmışsa namazını kıldırırdı. Eğer borcunu ödeyecek bir şey bırakmamışsa namazını kıldırmaz ve:

‘Arkadaşınızın namazını siz kılın’ derdi. Yüce Allah ona fetihleri nasip edince:

‘Ben mü’minlere kendi canlarından daha yakınım. Dünyada da, ahirette de dilerseniz: “Nebi mü’minlere kendi canlarından daha yakındır.” Ahzab: 6. ayetini okuyunuz. Bundan sonra kim üzerinde borç olduğu halde vefat eder ve borcunu ödeyecek bir şey bırakmazsa onu ödemeyi ben üzerime alıyorum. Kim de geriye bir mal bırakırsa o da mirasçılarına aittir’ buyurdu.”

Buhari: 376, 425, Müslim: 62, Nesei: 379, İbni Mace: 77, Tayalisi: 2338, Ahmed: 290, 399, 453